از شبیه سازی تا فجیع سازی معماری
نویسنده: الیاس بستگانی
انتشار این مطلب با ذکر منبع بلامانع است
میخوام یه نامه بنویسم به وزارت علوم یکم تغییرات مثبت انجام بدن در حوزه آموزش به نظرتون متن نامه خوبه؟
با سلام و احترام
از طرف جمیع دانش آموختگان معماری تقاضا داریم که رشته مهندسی معماری و سایر رشته های وابسته به آن را از لیست رشته های دانشگاهی حذف کنید و به جای آن رشته ی جدیدی را تحت عنوان (شبیه سازی معماری) جایگزین کنید تا علاقه مندان به جای تحصیل در رشته مهندسی معماری، رشته (شبیه سازی معماری) را بگذرانند و در این رشته به کسب درآمد برسند.
سرفصل های این رشته عبارت است از رندر رئال گرفتن، آبجکت آماده چیدن در صحنه، ایجاد افکت و جلوه های ویژه، پست پروداکشن، مدلسازی درخت، سیب، گلابی، پایه میز چوبی،چمن،متریال آهن زنگ زده و غیره می باشد، لذا دیگر نیاز نیست دانشجویان معماری تا مدرک دکتری تحصیل و به پژوهش معماری بپردازنند زیرا دکترین معماری ما بعد از اتمام تحصیل فقط کافیست (شبیه ساز معماری) شوند و به حرفه شریف رندر گرفتن و حوزه گرافیک کامپیوتر مشغول به کار شونند و درآمدهای میلیونی کسب کنند.
لذا از وزارت علوم درخواست دارم که رشته گرافیک کامپیوتر(CG) را جایگزین رشته مهندسی معماری تعریف کرده و در دستورالعمل قرار دهد.همچنین لازم است به تمامی فارغ التحصیلان رشته گرافیک کامپیوتر نیز مدرک مهندسی معماری پایه یک اعطا کنید تا آنها بتوانند ساخت و سازهای کشور ما را با دانشی که دارنند عهده دار شوند/ با سپاس و درود فراوان
این یک پیشنهاد نیست/یک اخطار است!
متن قبل صرفا طنز نامه ای بود به عنوان یک هشدار در جامعه معماری که روز به روز به سمت انحراف داره کشیده میشه. معماری سی جی نیست و معماران سی جی کار نیستند و و مرز بین این ۲ حرفه و رشته باید رعایت شود. مهندسین معمار بین ۸ تا ۱۲ سال درس خواندن، هزینه کردن، شب بیداری کشیدن برای معمار شدن و برای به کارگیری دانششون و خدمت برای جامعه در راستای زندگی بهتر. ما چیزی تحت عنوان ( شبیه ساز معماری) برای معماران نداریم این لغت صرفا کلمه ای است که به جای کلمه ی (سی جی گرافیست) برای معماران تعریف داره میشه و مهندسین معمار هم نیاز نیست شغل خود را به شبیه سازی معماری در شاخه (CG) تغییر دهند چون رسالت معماران و حرفه ی انها چیز دیگریست.
همه می دانیم که کامپیوتر و نرم افزار امروزه ابزار اصلی مورد نیاز برای معماران جهت طراحی و مدلسازی معماری است. اما اگر بخواهیم در این راستا از جمله ی شبیه سازی معماری استفاده کنیم، به جای آن باید جمله ی (مدلسازی اطلاعاتی ساختمان) یا همان bim استفاده شود نه پرزانته گرافیکی شبیه سازی معماری…لذا در عرصه ی ساخت و ساز و عرصه معماری امروزه در سراسر جهان برای طراحی معماری از شیوه ی مدلسازی اطلاعاتی ساخت استفاده میشود یعنی ارائه یک ماکت دیجیتالی از مستندات واقعی ساخت پروژه, نه صرفا شبیه سازی گرافیکی جلوه ی بصری یک معماری!
پس باید طراحی و اجرای پروژه ها بر اساس قواعد bim صورت گیرد. و کاملا مرز بین مدلسازی هنری و گرافیکی و مدلسازی اطلاعاتی ساختمان رعایت می شود. امیدواریم این مقاله هشداری باشد برای شما معماران که در مسیر و رسالت خود به بی راهه نروید و رشته و علاقه خود را در مسیر سی جی کار شدن از دست ندهید.
اما CG چیست؟
CG مخفف Computer Graphics است. رشته ی گرافیک کامپیوتر همانطور که از اسمش پیداست در صنعت تصویر سازی، انیمیشن، بازی سازی، جلوه های ویژه، مدلسازی هنری و…می پردازد که یکی از پولسازترین رشته ها به خصوص در صنعت بازی سازی و انیمیشن سینمایی است. اما متاسفانه این رشته در ایران نتوانسته جایگاه خود را مانند سایر کشورها پیدا کند.به همین دلیل علاقه مندان و مدرسین در این رشته برای کسب درآمد به صورت کلان، بیشتر وارد تدریس و تبلیغ آن می شوند. اما تدریس برای چه کسانی! برای معماران، زیرا رشته معماری هرساله فارغ التحصیلان زیادی دارد و دانشجویان آن هدف خوبی هستند که مدرسین سی جی بخواهند به آنها سی جی یاد بدهند و مسیر آنها را از معماری به سمت سی جی بکشانند. در سراسر دنیا سی جی کاران در حوزه Arch Vis در خدمت معماران برای پرزانته گرافیکی صحنه های معماری هستنند نه اینکه معماران حرفه ی خود را به آن یعنی کار در پرزانته صحنه های معماری و شبیه سازی با کامپیوتر تغییر دهند. آیا مهندسین معماری ما چندین سال در معماری تحصیل کرده اند که (رندرمن) شوند؟ و بخواهند با کسانی که که حتی دیپلم و سواد معماری هم ندارنند در بازار کار بر سر (رندرمن) بودن رقابت کنند؟ آیا شما معماری خوانده اید و اسم مهندس را یدک می کشید که اپراتور رندرگیری شوید؟ آیا معماری در صحنه های نقاشی شده با کامپیوتر تعریف می شود! لابد هر چه صحنه رندرمان طبیعی تر باشد ,طراحی قوی تری انجام دادیم و کارفرما هم طرح ما را مورد تایید قرار می دهد! لابد هرچه رندر ما قوی تر باشد در بازار کار معماری از دیگران پیشه گرفته ایم! لابد معماران مطرح کشور رندرمن های قوی هستن تا طراحان قوی! این ها شعار هایی است که متاسفانه برخی افراد و موسسات آموزشی سود جو برای کسب درآمد از آموزش CG به دانشجویان تازه معمار شده ما مشاوره می دهند.
آشپزی و معماری!
معماری هنر سازماندهی فضا است, اگر معماری را آشپزی بدانیم چاشنی هایی دارد که بدون این چاشنی ها طعم غذای ما بی مزه می شود. رنگ , بافت , نور و سایه , اقلیم , فرهنگ , نیاز , عملکرد , فضا , فرم , نظم و…چاشنی هایی هستنند که یک طراح معمار از آن برای آشپزی معماری خود استفاده می کند و بدون این چاشنی ها , طراحی ما جز نقاشی های بصری نیست که با نرم افزار های پرزانته رنگ و لعاب خورده اند. حال تصور کنید این غذای خوش رنگ بدون چاشنی را به عنوان یک اثر معماری به کارفرما نشان دهیم , کارفرما از شکل غذا قطعا خوشش می آید اما پس از ساخت و زندگی آن موقع متوجه شده است که نیاز های او برای ساخت پروژه برآورده نشده است. آن زمان متوجه می شود که پول خود را هدر داده و آن را صرف یک معماری بی مزه بدون چاشنی کرده است! آن موقع متوجه شده که پول خود را صرفا خرج رنگ و لعاب یک رندر رئالی کرده که آن را شخصی ارائه داده که هیچ سواد و دانش معماری نداشته است.
لطفا به این تصاویر دقت کنید!
این ها صحنه هایی هستند که با استفاده از نرم افزار های CG همانند تریدی مکس+ویری و کرونا انجام شده اند و برخی از افراد که ضربه بدی به جامعه معماری کشور میزنند رندرینگ این چنین صحنه ها را به جای آموزش معماری و نرم افزارهای سی جی که غیر معماری و غیر مهندسی هستنند را به جای نرم افزار های خاص بازار کار معماری معرفی می کنند . قطعا این نرم افزارهای در کاربری که برایشان تعریف شده یعنی گرافیک کامپیوتر قوی ترین هستنند , اما به نظر شما آیا معماری این است! آیا صحنه های رندر معماری باید تا این حد رئال یا طبیعی باشد که نتوان آن را با عکس واقعی تشخیص داد! آیا می دانستید دست یابی به چنین رندرهایی ساعت ها وقت شما را هدر می دهد! آیا با فرض اینکه رندر رئال هم باشد اما اگر صحنه فاقد ارزش های معماری باشد ارزش دارد! اگر رندر رئال باشد و کارفرمای ما هم پسندید , آیا رندر ما همان واقعیت خواهد شد؟ یا با اجرا فاصله دارد؟ آیا شما بیشتر باید وقت خود را بر روی مبانی طراحی بگذارید تا اینکه یک رندر آبکی رئال خروجی کار شما باشد؟ منظور من این نیست که پرزانته ی طرح معماری ضعیف باشد , منظور آن است که نه نیازی نیست که تا این حد رئال باشد و نه نیاز نیست که طراح معمار وقت خود را پای رندر گرفتن هدر کند و منظور آن است که صحنه ای که کیفیت رندر آن مطلوب و برای ارائه و بیان طرح قابل قبول باشد کفایت یک رندر معماری را می کند.
فاجعه ای به نام ۳d max در معماری
اگر در حال مطالعه این مقاله هستید باید بدانید که در سال های زیادی من چندین سال مشغول تدریس نرم افزار ۳dmax و Vray بودم تا اینکه عرصه نرم افزار های تخصصی ساختمان و به خصوص BIM ظاهر شد و به طور کلی ۳dmax را کنار گذاشتم. اما می خواهم در این مقاله اشاره ای به تاریخچه استفاده از مکس در معماری برای شما داشته باشم تا اینکه شما بهتر این نرم افزار را بشناسید. در کشور ما در حوزه کار با نرم افزار , در سال های دور که هنوز نرم افزارهای تخصصی ساختمان مثل آرشیکد , رویت و…ارائه نشده بود و به نحوی تازه ظهور بود, معماران به ناچار از نرم افزارهایی غیر معماری همچون ۳DMAX استفاده میکردنند تا بتوانند طرح خود را به صورت سه بعدی مدلسازی و نمایش بدهند. از این رو کم کم بین معماران و حتی شرکت ها این نرم افزار رواج یافت و از طرفی تدریس آن نیز در کشور رونق گرفت. اما پس از ارائه نرم افزار Revit به عنوان یک نرم افزار تخصصی ساختمان و به عنوان یک نرم افزار bim توسط کمپانی آتودسک , جهان به این نتیجه رسید که دیگر عرصه مدلسازی هنری و CAD به پایان رسیده و عرصه مدلسازی اطلاعاتی ساخت یا bim پا به عرضه گذاشته است. اما از آنجایی که نرم افزار ۳dmax در کشور رونق اقتصادی برای موسسات آموزشی داشت , و از آنجایی که اکثر شرکت ها و حتی اساتید معماری هیچ آشنایی با نرم افزار Revit نداشتند و از آنجایی که هنوز تدریس و آموزش نرم افزار Revit در کشور رواج پیدا نکرده بود , قبول کردن نرم افزار های bim کمی سخت شد و حتی چندین سال در سال های اولیه دست به تخریب آن می زدنند. اما رفته رفته با معرفی درست نرم افزار Revit و مدلسازی bim در کشور توانایی های این نرم افزار کم کم نمایان شد تا جایی که در سال ۹۸ دولت تصمیم به تصویب سیستم Bim و تدوین آئین نامه bim در نظام ساخت و ساز کشور کرد. و روز به روز شاهد آن هستیم که شرکت های ساختمانی فرآیند طراحی خود را از سیستم CAD به سیستم BIM در حال پیاده سازی هستنند.
اما همچنان معرفی و تدریس نرم افزار ۳DMAX برای خیلی از افراد همچنان پرسود است و تاکید بر استفاده از آن در معماری و ساختمان دارند! در اینجا بگذارید فرق بین مدلسازی Revit به عنوان یک نرم افزار BIM را با مدلسازی ۳dmax بازگو کنم.
تفاوت بین یک مدل CAD و یک مدل BIM
همان طور که می دانید نرم افزار مکس یک نرم افزار گرافیکی و هنری است نه یک نرم افزار ساختمانی , در این نرم افزار هیچ ابزاری برای ترسیم و مدلسازی یک پروژه ساختمانی تعریف نشده چون اصلا یک نرم افزار ساختمانی نیست! اما تا دلتان بخواهد امکانات زیادی برای مدلسازی فرم آزاد در اختیار دارد. شما می توانید یک مدل انسان , یک کوه , یک درخت , یک ماشین و یک ساختمان را در مکس مدلسازی کنید چون فرقی برایش ندارد که مدل چه چیزی باشد! در این نرم افزار مدل هیچ واحد و مقیاس مهندسی ندارد پس مدل شما عملا یک مدل گرافیکی و نمایشی است تا یک مدل مهندسی! در این نرم افزار امکان فازدو کردن وجود ندارد. فرض کنید در مکس یک نمای ساختمان را مدلسازی کردید, پس از آن باید در نرم افزار اتوکد ساعت ها وقت بگذارید و نقشه ها و دتایل های مدلی که در مکس طراحی کردید را انجام دهید که در این بین مدل و نقشه خطای بالایی خواهد داشت. پس می توان نتیجه گرفت که اگر در مکس یک دیوار ترسیم مدل کردید, آن یک دیوار نیست بلکه یک حجم اکسترود شده به صورت باکس است! اما اگر مدل شما BIM باشد و نرم افزار Revit یک دیوار ترسیم کنید. شما واقعا یک دیوار برابر با واقعیت ساخت ترسیم کرده اید! چگونه؟ یعنی اینکه شما می توانید لایه های دیوار را تعریف کنید مثل گچ و خاک, آجر, کاغذ دیوار , عایق رطوبتی! می توانید ابعاد دقیق دیوار را خروجی دیتیل بگیرید. می توانید تک تک لایه های دیوار را متره برآورد هزینه کنید! می توانید درون دیوار میلگرد کاشت کنید و آن را به عنوان یک دیوار سازه ای و باربر تعریف کنید! می توانید دیوار را مورد آنالیز انرژی قرار دهید تا تاثیر لایه رطوبتی و حرارتی را در دیوار بسنجید/ پس شما بایک دیوار و یک مدل واقعی دیوار سرو کار دارید نه یک مدل نمایشی! هر مدلی که این خصوصیات را داشته باشد آن مدل یک مدل bim است که تنها نرم افزار های bim مثل Revit می توانند آن را مدلسازی کنند. با این توصیف در عرصه مدلسازی و طراحی راحت می توانید نتیجه بگیرید که مدلسازی در مکس کاری احمقانه و منسوخ شده می باشد! مدلی که صرفا نمایشی باشد! مدلی که خروجی فازدو نداشته باشد! مدلی که واحد دقیق ساخت نداشته باشد به چه دردی میخورد؟
امیدوارم که از این مقاله نهایت استفاده را برده باشید. در مقاله بعدی بیشتر به معرفی Bim خواهیم پرداخت